Bij de discussie over ons onderwijs zou in eerste instantie niet de aanpak (met computer, met pen en papier werken, onder de manjaboom of in airco leslokalen) centraal moeten staan, maar de inhoud. Met andere woorden waartoe leiden we mensen op? En daarna wordt het natuurlijk wel belangrijk hoe we de zaak technisch aanpakken.

We moeten nu dus (eindelijk) prioriteit gaan geven aan de vraag, waar en hoe we op lange termijn (neem bijv. 20-30 jaar) onze toekomst zien. Met andere woorden, willen we een mijnbouwland zijn, met hier en daar wat andere zaken als landbouw en toerisme? Of willen we in het algemeen bijvoorbeeld een dienstverlenend land worden, met bijvoorbeeld toerisme op de voorgrond. Of willen we een goede spreiding van economische activiteit, desnoods met één of twee dominante poten?

ONDERWIJS DAT PAST BIJ DE TOEKOMST

Een duidelijke keuze voor de richting die ons land zal opgaan zal meteen ook het antwoord vergemakkelijken op vragen over wetenschappelijke- en Onderwijsprogramma’s, welk Hoger Onderwijs, kwaliteitsbeleid, accreditatie etc. Ook de discussie over kansarme jongeren zal er anders uitzien omdat die jongeren vooral kansarm zijn in het huidige vastgelopen economisch systeem.

Voorts zullen we per direct moeten komen tot het institutionaliseren van het overleg tussen alle groepen die met het onderwijs te maken hebben. Dat zijn dan regeerders, leerkrachten, studenten en ouders. Dit zal ongetwijfeld de nodige rust in het onderwijsveld brengen, waardoor een betere planning mogelijk wordt.

Op basis van de verwachtbare olieontwikkeling kunnen we in het onderwijs vanzelfsprekend meer aandacht komen voor hieraan gerelateerde beroepen.

Voor bijzondere gevallen, zoals de begeleiding van meertalige leerlingen, hoog- en zwakbegaafde kinderen, alsook de resocialisatie van jonge delinquenten zal bewust meer aandacht moeten worden besteed.

De PALU staat voor een inclusieve samenleving, dat wil zeggen dat iedereen kan participeren en de onderlinge solidariteit centraal staat. Het sociaal beleid moet aansluiten op de werkelijke behoefte van mensen en bijdragen aan verbeterde kansen op (arbeids)participatie. Bij de versterking van gezinnen dient rekening gehouden te worden met moderne gezinssamenstellingen en bescherming van zekerheden voor LGBT koppels in het geregistreerd partnerschap.

Met een stabiele munteenheid zal de overheid beter in staat zijn maatschappelijke ondersteuning te organiseren. Wanneer men gegarandeerd is van betaalbare eerste levensbehoeften, zullen de inspanningen van de overheid om zelfredzaamheid te stimuleren ook veel effectiever zijn. In dit verband nog het volgende. We zullen samen een besluit moeten nemen om de regel dat elke Surinamer recht heeft op een stukje grond te vervangen door ‘elke Surinamer heeft recht op een woning’. Dit is te realiseren door eindelijk eens de ruimtelijke ordening aan te pakken en de invoering van moderne georganiseerde woningbouw buiten de overheid. De overheid zal wel extra aandacht geven aan de bouw van sociale woningen

Mensen met een beperking en seniorenburgers zijn deel van de samenleving en mogen absoluut niet langer in hun bewegingsvrijheid en participatie beperkt worden. Voor deze groep moet naast het optimaliseren van de zorg, ook dringend gewerkt worden aan passend (vak)onderwijs, aangepaste banen en de mogelijkheid om zelfstandig te wonen. De kennis en ervaring van onze bigisma’s is nodig bij de planning van onze toekomst, waarin wij ook de kracht en het talent van mensen met een beperking moeten benutten.

DE WISSELKOERS ALS UITDAGING

De stabiliteit van de wisselkoers wordt door verschillende invloeden bepaald. Ten eerste is daar natuurlijk de verhouding tussen Surinaams geld en buitenlands betaalmiddel. Maar misschien belangrijker dan dat is het vertrouwen in de regering en de monetaire autoriteiten. Zo aan de vooravond van de verkiezingen 2020 is dat vertrouwen compleet zoek. Het uitblijven van serieuze pogingen van de regering om de verdiencapaciteit van Surinaamse ondernemers te vergroten draagt bij aan zowel het gebrek aan buitenlandse betaalmiddelen als aan de vertrouwenscrisis.

VERNIEUWD VERTROUWEN

Dat vertrouwen zal hersteld kunnen worden wanneer na de verkiezingen een coalitieregering aantreedt waarin de regeerders niet in hun eentje beslissingen kunnen nemen. Des te meer roepen wij daarom u als kiezer op om massaal op de PALU te stemmen, zodat er tenminste deskundig tegenwicht kan worden geboden. Het aan de samenleving kunnen aanbieden van een goed toekomstperspectief is belangrijk voor de rust in de samenleving. De PALU heeft altijd al gepleit voor het meer in evenwicht brengen van de economie door de ontwikkeling van meerdere economische sectoren naast de mijnbouw, en dan met name de duurzame sectoren. Met de sterke groei van de inkomsten uit de oliesector wordt die noodzaak nu duidelijker dan ooit.

DIRECT TE NEMEN MAATREGELEN

Er zijn maatregelen die wij na de verkiezingen daarom direct moeten nemen:

– Met de belangrijkste schuldeisers komen tot een herschikking van de schulden.

– Opstarten van een investeringsprogramma in de duurzame sectoren, met incentives naar de ondernemers om ook hun eigen middelen daarin te stoppen.

– Beschikbaar stellen van kredieten, begeleiding, etc. voor startende ondernemers in productiesectoren, met name ook gericht op jonge ondernemers.

– In het algemeen meer kredieten beschikbaar stellen voor ontwikkeling van de productie, desnoods met geleend kapitaal.

– Surinaamse bedrijven ondersteunen die (op termijn) diensten willen aanbieden aan de oliesector om zo een groter deel (‘local content’) van de olie-inkomsten in Suriname te houden.

Natuur, milieu en klimaatsverandering staan internationaal hoog op de agenda. Het nadeel dat Suriname op veel gebieden in feite onderontwikkeld is, biedt hier het voordeel dat wij de ontwikkeling van onze economische sectoren meteen op de meest natuurvriendelijke en duurzame wijze kunnen aanpakken. Willen wij in de wereld van vandaag meespelen, dan zullen wij immers met de veranderende normen rekening moeten houden.

Op het gebied van milieueducatie moeten wij samen een flinke inhaalslag maken. Wij hebben de plicht aan onszelf, onze kinderen en de generaties daarna, om op een verantwoorde wijze om te gaan met de natuur en het milieu. Voor een gedragsverandering zijn wetgeving, voorlichting en boetes niet genoeg. De PALU pleit voor de opname van milieueducatie in het curriculum van het onderwijs om de jeugd, het volk van morgen, al vroeg bewust te maken van onze natuurlijke rijkdommen en een duurzame beheersing daarvan.

De overheid moet ook haar verantwoordelijkheid nemen en echte stappen ondernemen. Voorop staat dat er in stedelijke gebieden een goede infrastructuur nodig is met voldoende vuilnisbakken (ook in de woonwijken!), regelmatige vuilophaal en een gescheiden verwerking van verteerbaar afval en niet-verteerbaar afval. Voorlichting en communicatie, gericht op een mentaliteitsombuiging zal veel effectiever zijn wanneer burgers, bedrijven en organisaties actief betrokken worden bij ontwikkelingen in de buurt. Leegstand, verwaarlozing en schade zullen bij meer ownership van de buurt ook beperkt blijven. De sociale controle van meerdere lokale instanties, zoals de politie of sociaalwerkers zal bijdragen aan het succes van de handhaving.

Bij de grote ontwikkelingen die wij in het vooruitzicht hebben in de mijnbouw, landbouw, of bosbouw mogen wij het milieuaspect niet uit het oog verliezen. Sterke beheersorganisaties zoals een Mineral Institute, zullen niet alleen voor meer inkomsten zorgen, maar ook voor het duurzaam gebruik van onze hulpbronnen. Daarbij mag de stem van milieuorganisaties niet ongehoord blijven.

Binnen 5 tot 10 jaren zal de offshore olie onze economie compleet overheersen. Politieke partijen of een politieke leiders die dat nu niet ziet, zal niet in staat zijn om straks het land naar behoren te regeren.

De komende regering zal absoluut het inzicht en het vermogen moeten hebben om in het belang van de samenleving op deze ontwikkeling vooruit te lopen. Deels zal dit inhouden het stimuleren van Surinaamse bedrijven om een groter deel van de oliedollars lokaal te verdienen (‘local content’ vergroten), zoals ook door Staatolie is gepropageerd. Maar door de korte tijd die wij hebben is het nog dringender geworden om andere, met name duurzame, sectoren tot ontwikkeling te brengen, zoals altijd al door de PALU is benadrukt. Dit moet meer evenwicht brengen in de economie.

Deels zal dit inhouden het stimuleren van Surinaamse bedrijven om een groter deel van de oliedollars lokaal te verdienen (‘local content’ vergroten), zoals ook door Staatolie is gepropageerd. Maar door de korte tijd die wij hebben is het nog dringender geworden om andere, met name duurzame, sectoren tot ontwikkeling te brengen. Dit moet meer evenwicht brengen in de economie.

Hoe de prijzen van olie ook zullen variëren, de inkomsten zullen ons over enkele jaren brengen van schaarste naar een overvloed aan dollars. Een hoopgevend vooruitzicht, maar het zal deskundig, transparant, integer en vaderlandslievend leiderschap vragen om deze nieuwe uitdaging samen met het Surinaamse volk aan te gaan.

JUIST NU DIVERSIFIEREN

De oliedollars zijn dringend nodig voor onze ontwikkeling. Maar pas op, want met de grote olievondsten en extra veel valuta-inkomsten komt ook het gevaar van oververhitting van de economie. Dat wil zeggen dat de vraag naar bepaalde producten vele malen groter is dan het aanbod. Daarom moeten wij de samenleving voorbereiden op de olie-ontwikkeling en versneld kiezen voor het verbreden van onze economie. Weer een reden waarom de PALU erbij moet zijn. Juist nu!

PRIORITEITEN KIEZEN

Ten aanzien van rentebetalingen en aflossingen van lopende leningen zal op korte termijn met de betrokken partijen een herschikking worden overeengekomen. Tegelijkertijd is investeren in de duurzame sectoren een dringende noodzaak, om de komende olie-ontwikkeling enigszins als tegenwicht te dienen. Dat kan bijvoorbeeld door ook in de landbouw strategische keuzes te doen voor gewassen, moderne teelttechnieken, nieuwe markten etc. Een andere duurzame sector die met prioriteit ontwikkeld moet worden is die van het ecotoerisme. Door gebrek aan belangstelling van overheidszijde, gebrek aan bestuurlijk inzicht en gebrek aan middelen is een gericht beleid tot nog toe uitgebleven. Ook daarom moet de PALU er bij zijn.

De PALU ziet een nieuwe hoofdstad midden in het land als een doorbraak in onze pogingen tot de noodzakelijke herinrichting van Suriname na de onafhankelijkheid. Regeren vanuit een centraal gelegen punt maakt het gemakkelijker om het grondgebied te beheren, dichter bij iedereen te zijn en te waken over de grenzen en de natuurlijke hulpbronnen.

In de koloniale tijd had de hoofdstad Paramaribo de functie van ‘controlepost’ voor alles wat er in en uit het land ging. In ons onafhankelijk Suriname moet de hoofdstad juist een bindende factor zijn tussen alle groepen.

In eerste instantie zouden we kunnen mikken op een stad van ongeveer 100.000 mensen, te realiseren in 20 tot 30 jaar. Hiermee zal onder meer worden bijgedragen aan de hoofdinfrastructuur van ons land. Maar het mag ook duidelijk zijn dat een dergelijke onderneming een enorme boost zal geven aan vrijwel elke sector, variërend van onderwijs, cultuur, architectuur, bouwnijverheid, transport, toerisme, etc. Omdat zo een stad helemaal nieuw wordt gebouwd kan rekening worden gehouden met alle moderne eisen en met een goede balans tussen mens en natuur. Wij moeten deze nieuwe hoofdstad samen plannen en samen bouwen. Het moet iets worden waar elke Surinamer trots op kan zijn en wat elke toerist moet willen zien.

Balans tussen mens en natuur

Omdat zo een stad helemaal nieuw wordt gebouwd kan rekening worden gehouden met alle moderne eisen en met een goede balans tussen mens en natuur. Wij moeten deze nieuwe hoofdstad samen plannen en samen bouwen. Het  moet iets worden waar elke Surinamer trots op kan zijn en wat elke toerist moet willen zien.

Een andere strategische keus van de PALU voor projecten met een grote impact behoort ook de bouw van een diepzeehaven enkele kilometers uit onze kust. Deze diepzeehaven zal het internationale zeevaart verkeer dichter bij Suriname brengen, met alle voordelen van dien.

Een door Suriname te bouwen diepzeehaven zal in de eerste plaats dienen als opslag en overslagplaats voor goederen die van en naar het Caraïbisch gebied, Noord- en Zuid-Amerika worden overgebracht. De havens in het Caraïbisch Gebied zijn allemaal relatief klein, waardoor schepen te veel tijd verliezen met in de rij wachten totdat zij hun lading kunnen lossen. Dit is een gegeven. Schepen die hier zullen aanmeren zullen vaak ook brandstof, water en voedsel moeten inslaan en eventueel andere diensten nodig hebben. Een diepzeehaven zal een solide investering zijn voor de toekomst van ons land en bijdragen aan blijvende werkgelegenheid. En tenslotte, zullen wij met de juiste technieken ons milieu niet eens al te zeer te verstoren.

De PALU zal zich nadrukkelijk opwerpen als voorvechter voor de ontwikkeling van de Surinaamse Toerisme Industrie. De ontwikkeling van deze sector is van groter belang, dan slechts het binnenhalen van valuta. Het is van het allergrootste belang dat de stakeholders er nadrukkelijk bij gehaald worden. Waar nodig moeten zij de ondersteuning krijgen om dit Surinaams product naar internationale klasse te ontwikkelen.

Juist de bescheiden omvang en fase van ontwikkeling van onze toerismesector biedt ons de mogelijkheid om nu versneld een duurzame toerisme industrie te ontwikkelen. De spreiding van toeristische attracties creëert werkgelegenheid dichtbij huis voor, zowel theoretisch- als praktische opgeleide mensen en stimuleert het milieubewustzijn bij de bevolking. Hiermee wordt ook een reëel alternatief geboden voor de vervuilende illegale goudmijnbouw van dit moment.

Als meest groene land ter wereld moeten wij ook voorkomen dat wij onze stad tot een betonnen jungle maken. De stijgende temperatuur in gebieden als Paramaribo kan teruggedrongen worden, als wij bewust kiezen voor meer groen en meer water bij onze ruimtelijke ordening.

‘ruimte is voor wellness toerisme, cultuur toerisme en festivals’

Met onze tropische bossen, kennis over natuurlijke producten en onze verschillende culturen bij mekaar vormen wij een bijzonder land op het Zuid-Amerikaans continent en in de Caribische regio. Wij moeten daarom ons eigen soort toerisme ontwikkelen; een eco-paradijs waar ruimte is voor wellness toerisme, cultuur toerisme, festivals, etc. Met goed beleid kunnen de negatieve gevolgen van slecht georganiseerd toerisme voorkomen worden, of tot een minimum beperkt blijven.

De focus van de PALU is altijd de ontwikkeling van Suriname en de Surinamers. Dat is dus waar het geld naartoe moet gaan, om precies dat te financieren. Juist daarom stelt de PALU dat wij een plan moeten hebben voor onze toekomst.

Wij zien het ook niet als een optie dat wij een PALU-plan voor de toekomst te presenteren, al hebben wij wel een paar voorstellen daarvoor liggen. Het plan voor Suriname moet er een zijn dat breed door de gemeenschap wordt gedragen.

‘Het zal een boost geven aan vrijwel elke sector, variërend van onderwijs, cultuur, architectuur, bouwnijverheid, transport, toerisme, etc.’

Behalve het elders besproken voorstel om van Suriname een luchtvaart hub tussen de continenten te maken heeft de PALU eerder de noodzaak aangegeven van de bouw van een nieuwe hoofdstad, voor zeg maar 100.000 inwoners, midden in het land, te realiseren in de komende 20 tot 30 jaar. Daarmee zal onder meer worden bijgedragen aan de hoofdinfrastructuur van ons land. Maar het mag ook duidelijk zijn dat een dergelijke onderneming een enorme uitdaging zal betekenen voor onze totale economie. Het zal een boost geven aan vrijwel elke sector, variërend van onderwijs, cultuur, architectuur, bouwnijverheid, transport, toerisme, etc.

Het veiligstellen van de overschotten van de olieontwikkeling zal niet eenvoudig zijn. Het doel zal erop gericht moeten zijn om investeringen te doen die garanties bieden voor de toekomst, ook wanneer er bijvoorbeeld geen olie meer zal zijn. Omdat het bij de offshore-olie om gigantische inkomsten gaat zullen wij de overschotten graag willen veiligstellen in een fonds. Via dit fonds zou Suriname bijvoorbeeld de eigen rijkdommen beter in kaart kunnen brengen en als strategische reserve de exploitatie kunnen uitstellen tot een nader te bepalen datum in de toekomst. Ook zou dit fonds moeten worden gebruikt om nationale ondernemers te stimuleren tot het ontwikkelen van andere sectoren dan de mijnbouw.

De decentralisatie van het Staatsbestuur die in 1987 is begonnen via de introductie van Ressortraden(RR) en Districtsraden(DR) moet worden voortgezet. Dat zal gebeuren door de RR en DR, daadwerkelijke gelegenheid te geven tot uitvoering van gemeenschapsprojecten met betrokkenheid van de bewoners.

De aanpak problemen die zijn vastgesteld voor wat betreft hangjongeren, drop-outs, verkeersdoorstroming in de wijken en ontwatering zullen terug te vinden moeten zijn in de nationale programma’s, maar sommige kunnen door de lokale raden worden aangepakt. Daartoe zal de PALU zich inzetten dat alle Ressortraden een budget krijgen op de begroting van het ministerie van Regionale Ontwikkeling, waarmee bepaalde zaken door de Ressortraad zelf kunnen worden aangepakt. In eerste instantie denkt de PALU aan een budget van 3 miljoen SRD per jaar.

‘De PALU zal zich er ook voor inzetten om de verkiezingen van RR en DR om de 2,5 jaar te laten plaatsvinden.’

Het doel van deze tussentijdse verkiezingen is om hierbij de lokale issues een eerlijke kans te geven. Bij het huidige systeem, waarbij RR, DR, en DNA-verkiezingen gezamenlijk worden gehouden, krijgen de lokale issues geen of nauwelijks aandacht. Daar moet dus nadrukkelijk verandering in komen. Tegelijk met de verkiezingen van RR en DR kan in de PALU-visie ook de verkiezing van de Distritscommissaris plaatsvinden.