De PALU is als politieke partij opgericht op 12 maart 1977, maar de basis ervan is al veel eerder, rond 1971 begonnen. Mensen uit de beginnende verwarde veelkoppige Surinaamse progressieve beweging zowel hier als onder de in Nederland verblijvende Surinamers elkaar te vinden en vormden in 1973 de actiegroep Progressieve Arbeiders en Landbouwers Unie, PALU.
Buiten de overheidssfeer, maar ook daarbinnen werd via projecten gepoogd een voorbeeld te geven van hoe door een gedegen, creatieve aanpak wel degelijk positieve ontwikkelingen tot stand konden worden gebracht.
Op een goed moment was het duidelijk geworden dat het niet voldoende was om binnen de gevestigde structuren op ambtelijk niveau en op kleine schaal het voorbeeld te geven en experimenten uit de voeren of aan de politieke leiders vrijblijvend adviezen te geven. Om belangrijke zaken ook daadwerkelijk gerealiseerd te krijgen bleek directe politieke invloed op regeringsniveau noodzakelijk. Op 12 maart 1977 werd dan ook door de actiegroep PALU de politieke partij PALU opgericht.
Amper zes maanden oud nam de PALU deel aan de verkiezingen van 1977. Deze boden een podium voor het uitdragen van de PALU ideeën en zij openden de mogelijkheid om een schat aan ervaring op te doen in het werken op nationaal nivo in de complexe politieke arena.
Hoewel de PALU bij de verkiezingen van 1977 geen zetels behaalde – wat ook strikt genomen niet verwachtbaar was – bleek de partij door haar activiteiten in het district Coronie zodanig te zijn geworteld, dat zij in dit NPS-bolwerk een ernstige bedreiging vormde voor die partij. Met de deelname aan deze verkiezingen was de PALU in een klap ook een factor geworden in de politieke arena.
Hoewel de PALU bij de eerste verkiezingen waar ze 6 maanden na haar oprichting aan had deelgenomen nog (net) geen zetels had behaald, werd in deze tijd steeds duidelijker dat juist de aanpak van de PALU wezenlijk zou kunnen bijdragen aan de oplossing van de talrijke problemen die er alom in het land heersten: van de falende ontwikkelingsactiviteit tot de dreigende scheuring van het volk langs etnische lijnen. De vervroegde verkiezingen die door de NPK regering werden uitgeschreven boden zeer goede perspectieven voor de PALU.
De rol van de PALU als vernieuwende politieke voorhoede werd door vriend en vijand erkend. Het Tweede PALU Congres gaf als belangrijke taak aan het bestuur mee “het brengen van eenheid in de verwarde en verdeelde progressieve beweging”. Deze progressieve beweging vertoonde schakeringen van uiterst radicale heethoofden naar bezadigde salontheoretici. De basis van die eenheid zou moeten worden gevonden in het concrete werk.
Bij de voorbereiding van de verkiezingen van 1980 bleek de aanhang van de PALU bijzonder te zijn toegenomen. Ook de eenheid van de progressieven – een streven van het 2 de PALU Congres – was aanmerkelijk dichterbij gekomen. Kaderleden van andere progressieve organisaties hadden de weg naar de PALU gevonden. Met de PNR groep van Derby die niet als zodanig aan de verkiezingen kon deelnemen werd een samenwerkingsverband aangegaan onder de naam “Progressief Front”.
Het is duidelijk dat de afgelopen 25 jaren onvoldoende gebruik is gemaakt van de capaciteiten van de partij om een gezonde nationale ontwikkeling te bereiken. Met alle mogelijke middelen heeft de gevestigde orde gepoogd om deze vernieuwende partij buiten het machtscentrum te houden en soms met succes. Met het onderzoek naar de gebeurtenissen van 8 december zal een belangrijk deel van de hierbij gebruikte argumenten op korte termijn volledig hun kracht verliezen. Het is de verwachting dat de partij in de komende periode van 25 jaar de ruimte zal krijgen om zich ten volle dienstbaar te maken ter realisatie van de ontwikkeling en vooruitgang die wij met z’n allen al zo lang voor land en volk wensen. Een nieuwe generatie politici is daarvoor in stelling gebracht.