Koninkelijke excuses in perspectief bekijken

Het mag duidelijk zijn dat veel Surinamers in Nederland maar ook in Suriname, om allerlei redenen, erg veel waarde hechten aan de excuses die de Nederlandse koning Willem-Alexander op 1 juli jl. heeft uitgesproken. Laat dat dan maar zo zijn. Maar de PALU vindt dat wie zich serieus wil bezighouden met het bestuur over Suriname en inhoud en vorm wil helpen geven aan de toekomst van ons land, wel verder moet kijken en dieper moet graven. PALU-voorzitter Jim Hok stelt dat dit ermee begint dat we deze koninklijke excuses voor het Nederlandse slavernijverleden niet geïsoleerd, maar in perspectief moeten bekijken.

Volgens de PALU “zullen we moeten begrijpen dat landen zoals Nederland, Frankrijk en Engeland, etc. die ooit de voordelen van koloniën hebben gehad, daar eigenlijk nooit meer vanaf willen. Inspelend op het groeiend politiek bewustzijn in de ex koloniën, hebben de ex-kolonisatoren daarom steeds geraffineerdere manieren moeten gebruiken om de greep op hun vroegere koloniën te blijven behouden. Onderdeel daarvan was en is ook gewoon om de ex koloniën te laten struikelen, ze te laten mislukken in hun ontwikkeling, desgewenst met hier en daar een militaire coup tussendoor. De koninklijke excuses en alles daaromheen moeten tegen deze achtergrond worden bekeken.”

Overheerser menselijker

De excuses moeten worden geplaatst in het rijtje van vredestraktaten, afschaffing van de slavernij, het maken van Suriname tot ‘volwaardig Rijksdeel’ na de Tweede Wereldoorlog, het instellen van de Koloniale Staten met het toestaan van politieke partijen, tot aan de staatkundige onafhankelijkheid in 1975 toe, steeds zoals het Den Haag goed is uitgekomen, stelt de PALU topman.

Elke formele verschuiving in de verhoudingen moest het gezicht van de overheerser steeds menselijker maken. En dat gelukte ook. Steeds meer werden Surinamers ervan overtuigd dat de kolonisator het beste met ze voorhad. Zo werd in liedjes zelfs de pure menselijke goedheid van Koning Willem III bezongen voor het afschaffen van de slavernij. De situatie rond de onafhankelijkheid werd voorgesteld als de ouder die een volwassen geworden kind de gelegenheid gaf om een leven voor zichzelf op te bouwen. Nederland werd voorgesteld als de bezorgde ouder die ter stimulering ons ook nog een bundeltje geld beloofde waar dan ‘samen’” over zou worden beslist. Ook het onterecht gebruik van het woord ‘moederland’ om Nederland aan te duiden laat zien hoe we werden en worden ingepakt.

Overheersing beëindigd?